Waarom hangen er doeken op beursplein 5?
De 'doeken' die op beursplein 5 hangen, worden vliegers genoemd. De vliegers hangen er sinds 2007.
Firos Joeman Facilities Management Euronext
“Wat is retail beleggen eigenlijk? Heeft dat iets met winkels te maken?” Een goede vraag en eentje die we vaker horen. Het antwoord is simpel én verwarrend tegelijk: nee, retail beleggen heeft niets te maken met investeren in winkelpanden. Het gaat juist over beleggen door particulieren: mensen zoals jij, je ouders, een zzp’er of iemand die voor het eerst een beleggingsrekening opent.
Om die vraag goed te beantwoorden, vroegen we het aan iemand die zich hier dagelijks mee bezighoudt: Manouk Fles, Manager Regulatory Affairs bij DUFAS. DUFAS is de brancheorganisatie voor vermogensbeheerders en beleggingsinstellingen. Manouk houdt zich dagelijks bezig met complexe dossiers als antiwitwaswetgeving, toezichtrelaties en Europese kapitaalmarkten. Maar één onderwerp ligt haar extra na aan het hart: retail beleggen. Of, zoals ze het zelf liever noemt: beleggen door mensen zoals jij en ik.
De term ‘retail beleggen’ kan wat verwarring oproepen. Want nee, het heeft niks te maken met investeren in winkelpanden. Het gaat om particulieren, mensen die hun eigen geld beleggen, en niet namens pensioenfondsen of grote instellingen.
“Retail-klanten zijn gewoon mensen en mkb’ers. Als we beleggen toegankelijk willen maken, moeten we ook de woorden die we gebruiken begrijpelijk houden,” zegt Manouk. “En dat geldt net zo goed voor de regels. Waarom spaar je eigenlijk, als de inflatie hoger is dan de rente die je krijgt? Dan lever je uiteindelijk in.”
Hoewel beleggen voor de lange termijn een logisch alternatief kan zijn voor sparen, is het nog lang niet vanzelfsprekend. Manouk merkt dat ook in haar eigen omgeving: “Ik zie bij vrienden en familie dat beleggen helemaal niet makkelijk is. Het openen van een rekening kan veel tijd kosten. Je krijgt een berg aan vragen en documenten vol vaktermen voorgeschoteld.”
Dat is volgens haar zonde. Niet omdat iedereen zou móeten beleggen, maar omdat mensen nu vaak afhaken vóór ze goed begrijpen wat het inhoudt. Vanuit DUFAS wordt daarom gekeken naar manieren om het proces laagdrempeliger te maken. Niet door regels te schrappen, maar door ze slimmer toe te passen.
Een belangrijk verbeterpunt zit in hoe informatie wordt aangeboden. “De wet schrijft voor dat informatie in tekst moet worden gepresenteerd. Maar niet iedereen leest met gemak lange documenten. Sommige mensen begrijpen het pas echt als ze het in een filmpje zien. Waarom bieden we die optie dan niet?”
Ook de waarschuwingen over risico’s mogen volgens haar beter in balans. “Beleggen wordt vaak als risicovol neergezet. Maar niemand wijst op de risico’s van alleen sparen. Je geld verliest daar óók waarde.” Daarom pleit DUFAS voor betere financiële educatie. Bijvoorbeeld al tijdens het vak economie op de middelbare school.
Wil je professioneel beleggingsadvies of vermogensbeheer? Dan moet je nu eerst een uitgebreide geschiktheidstoets invullen. Dat is begrijpelijk bij grote bedragen of complexe wensen, maar volgens Manouk onnodig zwaar voor wie met een klein bedrag wil beginnen. “We zijn voorstander van een ‘light’ regime. Zo houd je bescherming, maar verlaag je de drempel.”
Voor zelfstandigen is het onderwerp extra belangrijk. Want zonder werkgever bouw je geen automatisch pensioen op. “Zzp’ers moeten zichzelf afvragen: wil ik alleen sparen en kán dat wel, als ik op een normale leeftijd met pensioen wil? Beleggen zou dan een optie kunnen zijn. Maar als we alleen blijven waarschuwen, gebeurt er niks.”
Zeker. Volgens Manouk beweegt er juist veel in de goede richting. “In de politiek merken we meer aandacht voor beleggen als onderdeel van financiële weerbaarheid. En we kunnen veel leren van andere landen. In Zweden kunnen mensen via een toegankelijk beleggingsaccount met fiscale voordelen instappen. Dat werkt daar ontzettend goed. Het is daar heel normaal om geld te investeren in plaats van op te potten.”
Tot slot nog een hardnekkig beeld dat ze graag wil bijstellen: dat beleggen alleen is weggelegd voor rijke mensen of snelle jongens. “Dat is echt onterecht. Er zijn genoeg producten met lage kosten en beperkt risico waarin je al met kleine bedragen kunt beleggen. Het zou net zo normaal moeten worden als sparen.”
En daar zit volgens haar de sleutel: als we regels, taal en processen begrijpelijk maken, kunnen meer mensen bewuste keuzes maken over hun financiële toekomst. “Nederland heeft trouwens van oudsher helemaal geen echte spaarcultuur. Wist je dat het eerste beleggingsfonds ter wereld in Nederland werd opgericht? Het zit dus eigenlijk al in ons.”