fbpx

De koers van een cryptomunt manipuleren en op die zo rijk worden kan op verschillende manieren. De meest gebruikte manier is via pump and dump. Hoe gaat dat in zijn werk en komt het vaak voor? Data-analist Jasper Lautenbag dook voor ons in de cijfers. Zijn bevindingen staan hieronder.

Spoiler: Er was sprake van dump and dump bij 53,6% van de verhandelbare munten gelanceerd in 2023. Hiermee is 241,6 miljoen dollar verdiend, maar dat was maar 1,3% van de totale omzet.

12 februari 2025

Hoe vaak komt pump and dump voor bij de lancering van cryptomunten?

Cryptomunten zijn niet meer weg te denken uit het financiële landschap. Ook in de (sociale) media zijn digitale valuta steeds vaker te vinden. Denk bijvoorbeeld aan berichten over records van de koers van de bitcoin, of over koersschommelingen bij munten verbonden aan bekende personen of memes. Bij deze laatste categorie gaat het vaak over pump en dump. Wat bedoelen we daarmee en is het een groot probleem?

Pump en dump is een poging de markt te manipuleren. Het principe dateert al uit een tijd voordat er cryptomunten waren. Door een crypto heel erg op te hemelen, hopen de organisatoren op een grote koersstijging. Vooraf hebben ze grote hoeveelheden van deze crypto gekocht tegen lage prijzen. Wanneer de prijs gestegen is, verkopen ze deze met een enorme winst. De binnengehaalde investeerders blijven achter met een waardeloze crypto en een groot verlies. Het opdrijven van de koers is de pump, het massaal verkopen is de dump. Sinds 30 december 2024 is pump en dump met cryptomunten verboden in Nederland.

Voordat het internet bestond was pump en dump met aandelen een prijzig en arbeidsintensief proces. Dat is tegenwoordig wel anders. Met een paar muisklikken kan je je eigen cryptomunt aanmaken. En promotie op sociale media is kinderspel. Als je zelfs een beetje budget hebt, kun je dat besteden aan het inhuren van een influencer.

Het internet zorgt er aan de andere kant ook voor dat we kunnen meekijken met deze activiteiten. Veel cryptomunten gebruiken het netwerk van de Ethereum cryptomunt. De data van dit netwerk is publiek beschikbaar. Het Amerikaanse Chainanalysis voerde in 2024 een analyse uit van cryptomunten op het Ethereum netwerk.

Zij stelden drie criteria op voor verdachte pump en dump munten:

  1. Er werden minimaal 5 aankopen gedaan door nieuwe investeerders
  2. Eén verkopende partij deed minstens 70% van de cryptowaarde van de hand
  3. De huidige marktwaarde voor de crypto (alle munten van die crypto bij elkaar geteld) is minder dan 300 dollar

Hierbij gaat het bij punt 1 om de pump, bij punt 2 om de dump, en bij punt 3 om de achtergebleven lege huls. Dit zijn slechts eenvoudige criteria en meer onderzoek is nodig. Niet iedere munt wordt met slechte bedoelingen gelanceerd. Toch voldeed 53,6% van de verhandelbare munten gelanceerd in 2023 aan deze criteria. Dit laat zien dat het probleem wijdverspreid is.

Chainanalysis becijfert dat met deze cryptomunten 241,6 miljoen dollar verdiend is. Dit is een astronomisch bedrag, maar omdat het om ruim 90.000 verschillende cryptomunten gaat is het ‘slechts’ 2672 dollar per cryptomunt. Hiervan moeten de kosten voor reclame nog worden afgetrokken. En vergeleken met het totale handelsvolume op Ethereum cryptobeurzen gaat het slechts om 1,3% van de totale omzet.

De pump en dump activiteiten lijken daarnaast te pieken in de zomer van 2023. Doordat de markt overspoeld wordt door cryptomunten, is het steeds lastiger om op te vallen. Het genereren van aandacht is de spil van een succesvolle pump en dump. Het lijkt er daardoor op dat criminelen alweer andere manieren zoeken om snel geld te verdienen. Maar vergis je niet. Recente gebeurtenissen laten zien dat techmiljardairs en presidenten de koers van een cryptomunt sterk kunnen beïnvloeden.